Na świecie jest około 8 miliardów ludzi, a przewlekła choroba nerek zabija rzesze ludzi. Jedna na 6-7 osób na całym świecie jest dotknięta przewlekłą chorobą nerek w różnym stadium (PChN 1-5). Szacuje się, że jest to ~843,6 mln osób na całym świecie, co stanowi ~10% populacji, a w samych Stanach Zjednoczonych (USA) to ~37mln. Co jest takiego szczególnego w PChN, czego nie ma w innych chorobach? Właśnie to, że choroby tej się nie poczuje tak jak można poczuć choćby atak serca! Niejednokrotnie w chorobie tej jedynym objawem jest zmęczenie! 9 na 10 dorosłych osób nie ma pojęcia, że choruje na PChN, czyż nie jest to zdumiewające? 94% osób z łagodną i umiarkowaną PChN oraz 48% osób z ciężką dysfunkcją nerek POZOSTAJE BEZ DIAGNOZY! Oznacza to, że można znaleźć się w gabinecie nefrologicznym będąc na krawędzi życia i śmierci!

1 na 5 dializowanych osób zwyczajnie umiera, daje to 20% śmiertelność. Ryzyko śmierci u osób dializowanych w ciągu 5 lat wynosi 50%, a u osób po przeszczepie 90%! Od lat 80-tych nie poczyniono żadnych kroków, aby polepszyć życie pacjentów nefrologicznych, to są ciągle te same leki i zalecenia żywieniowe.

Raport Global Disease Burden z 2013r. donosi, że śmiertelność:

• z powodu chorób zakaźnych i niezakaźnych ↓spadła…ale
• z powodu PChN(1-5) ↑wzrosła… w latach 1990-2017 o 41,5%!!

Choroby nerek zbierają większe żniwa niż nowotwór piersi czy prostaty!

O TYM SIĘ NIE MÓWI, A NA TO JEST WŁAŚNIE CZAS!

Nerki są parzystymi narządami (prawy i lewy) o masie ~150g i wymiarach 11cm x 5cm x 3cm. Położone są zaotrzewnowo w przestrzeni pomiędzy 11 kręgiem piersiowym (Th11) oraz 2 kręgiem lędźwiowym (L II). W pozycjach utrzymywane są między innymi przez doprowadzające i odprowadzające z nich naczynia – tętnicę i żyłę nerkową. Podstawową jednostką funkcjonalną nerki jest nefron, który składa się z kłębuszka nerkowego i układu kanalików. W 1 nerce człowiek ma ich aż około 1 miliona, zatem w dwóch nerkach są 2 miliony nefronów! W kłębuszku dochodzi do przesączania osocza przez barierę filtracyjną, a w kanalikach dochodzi do reabsorpcji składników osocza do naczyń okołokanalikowych oraz do sekrecji substancji zbędnych z tych naczyń do moczu. W ciągu 24h przez nerki przepływa ~1700 litrów krwi co daje ~400ml na 100g masy nerki. Przepływ taki jest konieczny do tego, aby nerki mogły zachować swoje funkcje wydalniczo-resorpcyjne. Filtrują osocze ~60 razy na dobę, 180l/24h, 125ml/60 sekund, czyli jakieś 0,5 szklanki osocza na minutę.

1. Nerki filtrują osocze z końcowych produktów przemiany materii (mocznik, kwas moczowy, kreatynina, kreatyna, amoniak, ksenobiotyki)
2. Nerki pomagają regulować gospodarkę kwasowo-zasadową – neutralizują kwasy ustrojowe (węglowy, siarkowy, fosforowy, mlekowy, pirogronowy i inne) – mechanizmem węglanowym, mechanizmem kwaśności miareczkowej, mechanizmem amoniakalnym
3. Nerki regulują gospodarkę wodną i elektrolitową w tym wapniowo-fosforanową (parathormon i kalcytonina), hydroksylują witaminę D do aktywnej postaci
4. Nerki wytwarzają erytropoetynę mającą wpływ na wytwarzanie czerwonych krwinek
5. Nerki regulują ciśnienie krwi

Wyróżnia się dwa mechanizmy prowadzące do dysfunkcji nerek:

1. stymulacja inicjująca spowodowana stanem zapalnym (hiperfiltracja, utrata podocytów, wybrzuszenie błony podstawnej kłębuszków, hipertrofia i twardnienie nefronów)
2. toksyczne uszkodzenie wywołane pobudzeniem układu immunologicznego (ROS, cytokiny, chemokiny, aktywacja fibroblastów – utrata śródbłonka nefronów, twardnienie kłębuszków, atrofia cewek, zapalenie kanalików śródmiąższowych, zwłóknienie

1. Już we wczesnej fazie obserwuje się zaburzenia w lipidogramie (↑TG, ↑IDL, ↓HDL)
2. wzrost dobowej albuminurii (AER)/proteinurii (PER) w DZM
3. wzrost stosunku albuminy do białka (APR) oraz albuminy do kreatyniny (ACR) w moczu
4. spadek(lub w początkowym okresie wzrost) współczynnika filtracji kłębuszkowej (↓GFR, Glomelular Filtration Rate)
5. spadek zdolności kanalików do zagęszczania moczu (↓ciężaru właściwego moczu)
6. wzrost stężenia produktów odpadowych we krwi (mocznik, kwas moczowy, kreatynina)
7. hiperfosfatemia, hipokalcemia, hiper/hipokaliemia, niedobór kalcytriolu – aktywnej postaci witaminy D3, zwapnienie tkanek miękkich
8. kwasica metaboliczna
9. nadciśnienie, przerost lewej komory serca
10. niedokrwistość
11. wzrost pragnienia
12. brak łaknienia, mdłości, niesmak w ustach
13. mocznica

Specjalna dieta ograniczająca spożycie białka i niektórych minerałów oraz leczenie zachowawcze (jeszcze przed dializoterapią) znacząco łagodzi objawy, przedłuża życie chorym na przewlekłą chorobę nerek PChN poprzez wydłużenie czasu zachowania funkcji nerek! Leczenie nerkozastępcze – dializoterapia i przeszczep nerki również są wskazaniem do utrzymania odpowiedniego reżimu dietetycznego! Celami żywienia i suplementacji w PChN są:

1. utrzymanie dobrego stanu odżywienia!!!
2. spowolnienie progresji PChN i przedwczesnego wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek (ESKD – End Stage Kidney Disease)
3. zminimalizowanie toksyczności mocznicowej zarówno z podaży białka jak i przerostu bakterii jelitowych wytwarzających siarczan indoksylu (IS), siraczan parakrezylu (pCS) czy tlenek trimetyloaminy (TMAO)
4. zmniejszenie białkomoczu oraz zaburzeń metabolicznych związanych z niewydolnością nerek
5. obniżenie ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych i mineralno-kostnych oraz nadciśnienia tętniczego
6. leczenie współistniejących schorzeń metabolicznych jak insulinooporność, cukrzyca, dyslipidemia, otyłość i poprawa parametrów biochemicznych
7. przeciwdziałanie niedokrwistości i złemu samopoczuciu
8. przeciwdziałanie nadciśnieniu i hiperfiltracji, obniżenie ciśnienia panującego w naczyniach nerkowych
9. zwiększenie liczebności mitochondriów w obrębie cewek nerkowych, przeciwdziałanie stresowi oksydacyjnemu i nadmiernemu pobudzeniu immunologicznemu

1. taka, która nie szkodzi, ale jest zbilansowana do granic możliwości! – najlepiej zbilansowana przez dietetyka
2. niskobiałkowa (LPD, Low Protein Diet) lub bardzo niskobiałkowa (vLPD, very Low Protein Diet) dosuplementowana ketoanalogami aminokwasów
3. niosąca ze sobą duży ładunek alkaliczny i bogata w antyoksydanty
4. z ilością błonnika podwyższoną do granic tolerancji
5. bogata w przeciwzapalny tłuszcz
6. zrównoważona pod kątem podaży cukrów prostych
7. z kontrolowaną podażą energii, białka, sodu, fosforu, wapnia i jak zachodzi taka konieczność to również potasu
8. uboga w alkohol oraz inne używki, nasycone tłuszcze i przetworzoną żywność
9. wzbogacona w konieczne suplementy diety

Hiperfiltracją nazywa się modyfikację homeodynamiki nerek przez hiperemię kapilar kłębuszków nerkowych i zwiększenie panującego w nich ciśnienia.

• Diety wysokobiałkowe (HPDs, High Protein Diets), powodują hiperfiltrację, niszczą kłębuszki nerkowe, powodują progresję PChN
• Ewidencja wskazuje, że przewlekłe spożycie białka powyżej 1,2g/kg m.c./dobę prowadzi do zwiększonego ciśnienia i morfologicznych zmian w kłębuszkach nerkowych (hiperfiltracji). [Kalantar-Zadeh 2017, Meyer 1983].

Nerki hiperfiltrując powodują pewnego rodzaju kompensację. Dlatego dochodzi we wczesnej fazie (stadium 1 PChN) do podwyższenia współczynnika filtracji kłębuszkowej GFR czyli zdolności do przesączania osocza w jednostce czasu. W stadium 2 PChN zdolność ta już zanika i dochodzi do stopniowego ale progresywnego pogarszania funkcji nerek co uprzykrza życie.

Dlatego właśnie tak bardzo ważna jest zbilansowana zdrowa dieta, która nie doprowadza do chorób metabolicznych jak cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, które same są niezależnymi czynnikami uszkodzenia nerek! W nefronach też są naczynka krwionośne, podatne na stres oksydacyjny i miażdżycę! Do tego utrata nefronów jest nieodwracalna! Jeśli Twoja dieta jest uboga w składniki odżywcze, antyoksydanty, błonnik, przeciwzapalny tłuszcz i obfituje w nadmiar energii i białka, Twoje nerki dostają od Ciebie codziennie!

Proszę Cię, dbaj o siebie najlepiej jak potrafisz lub poproś dietetyka o pomoc!

https://zarezerwuj.pl/dietove-poradnia-dietetyczna-anna-mojak/

PRZEWLEKŁA CHOROBA NEREK – DIETETYK KLINICZNY OPOLE